Objawy anginy ropnej pojawiają się nagle i są uciążliwe zwłaszcza w początkowym stadium choroby. Wysoka gorączka i silny ból gardła to oznaki rozpoznawcze. Ale mimo tego, że występują bardzo często, nie mogą być nazwane patognomonicznymi. Typowe objawy anginy pojawiają się przy różnych jednostkach chorobowych, w tym tak częstym wirusowym zapaleniu gardła. A tę infekcję leczy się zupełnie inaczej.

Objawy anginy ropnej w teorii

Angina należy do jednej z najczęściej występujących ostrych chorób górnych dróg oddechowych. Przyczyną anginy ropnej są bakterie paciorkowce beta-hemolizującego typu A, nazywane paciorkowcem ropotwórczym, które sieją zakażenie w obszarze błony śluzowej gardła i migdałków podniebiennych (a niekiedy także innych elementów układu chłonnego gardła). Do infekcji dochodzi na drodze bezpośredniego kontaktu lub aktywacji biernego nosicielstwa, czemu sprzyjają szybkie zmiany warunków klimatycznych, współistnienie innych chorób oraz czynników wywołujących osłabienie odporności.

Objawy anginy ropnej pojawiają się nagle. Pierwszym alarmującym sygnałem jest zwykle podwyższona temperatura ciała, sięgająca nawet 40 stopni C. Gorączce często towarzyszą dreszcze, bóle głowy, ogólne osłabienie. Drugim, bardzo znamiennym dla anginy symptomem, jest ból gardła nasilający się w trakcie przełykania, niekiedy promieniujący do ucha. Dolegliwości gardłowe wynikają ze zmian na śluzówce. Postęp zakażenia inicjuje przekrwienie migdałków. W dalszej kolejności pojawiają się białawe naloty lub białawożółtawe plamki prześwitujące przez błonę śluzową migdałków. Nalot może występować wyłącznie w kryptach migdałków lub obejmować całą powierzchnię. Jeszcze jednym, typowym objawem anginy paciorkowcowej jest powiększenie i tkliwość węzłów chłonnych szyjnych, szczególnie podżuchwowych.

Angina ropna to choroba, która w ujęciu statystycznym częściej dotyczy dzieci niż dorosłych. I o ile u osób starszych objawy anginy paciorkowcowej przeważnie przybierają postać dolegliwości miejscowych, o tyle u tych młodszych proces zapalny najczęściej ma spotęgowany odczyn ogólnoustrojowy.

Objawy anginy ropnej w praktyce

Objawy anginy ropnej mogą być wystarczające do rozpoznania choroby. Nagłe wystąpienie wysokiej gorączki, silny ból gardła utrudniający przełykanie, powiększone węzły chłonne, zmiany ropne na błonie śluzowej migdałków to wszystko wskazuje na ostre bakteryjne zapalenie gardła i migdałków podniebiennych. Niestety w wielu przypadkach obraz kliniczny nie jest klarowny, a tym samym wystarczający do postawienia diagnozy. Dotyczy to szczególnie objawów anginy u dzieci. U najmłodszych choroba może nie rozpoczynać się od wysokiej gorączki, a jedynie stanu podgorączkowego. Zdarza się i tak, że najbardziej niepokojącymi dolegliwościami są te z układu pokarmowego, a nie oddechowego. Wymioty zalicza się do częstych objawów anginy u małych dzieci, choć ogólnie są kojarzone raczej z infekcją wirusową, najczęściej wywołaną przez adenowirusy.

Mylące objawy anginy to także te najbardziej znamienne. Nawet książkowe białe naloty na zaczerwienionych, obrzękniętych migdałkach potrafią znieść na manowce. Mimo tego, że wydają się charakterystyczne i pozwalające odróżnić zakażenie bakteryjne od wirusowego - wcale takimi nie są. Podobny nalot może pojawiać się przy wirusowym zapaleniu gardła, może też zupełnie nie wystąpić w przebiegu anginy paciorkowcowej. To wszystko sprawia, że obraz kliniczny anginy nigdy nie jest jednoznaczny.

Diagnostyka i leczenie anginy

Brak patognomonicznych (jednoznacznych) objawów anginy ropnej oraz współwystępowanie symptomów z różnych układów, nie tylko układu chłonnego gardła, sprawiają, że postawienie trafnej diagnozy wcale nie jest proste. A prawidłowe rozpoznanie choroby jest w przypadku anginy kluczowe. Stanowi podstawę sposobu leczenia - angina paciorkowcowa wymaga antybiotyku, wirusowa jedynie łagodzenia objawów.

Standardowym zaleceniem w różnicowaniu anginy jest posługiwanie się skalą Centora/McIsaaca. W przypadku prawdopodobnego wystąpienia zakażenia paciorkowcem trzeba potwierdzić je badaniami bakteriologicznymi - najczęściej posiewem z wymazu z gardła i/lub migdałków. Pozytywny wynik daje zielone światło do rozpoczęcia antybiotykoterapii. Lekiem pierwszego rzutu jest penicylina. Szczepy paciorkowca są na nią bardzo wrażliwe, a przy tym to lek bardzo tani. Chociaż antybiotyk nie wpływa znacząco na objawy anginy ani nie skraca czasu jej trwania, spełnia inne ważne funkcje. Przede wszystkim eliminuje przyczynę zakażenia - bakterie - dzięki czemu chory przestaje zarażać już po upływie 24 godzin. Ponadto antybiotyki zapobiegają pojawieniu się nawrotów i powikłań anginy, które jak ropień okołomigdałkowy są trudne w leczeniu i najczęściej wymagają hospitalizacji.

Poza antybiotykami pacjentom przepisuje się ogólnoustrojowe leki przeciwgorączkowe oraz działające miejscowo środki przeciwbólowe i przeciwzapalne. Ponieważ najdotkliwszym objawem anginy ropnej jest bardzo silny ból gardła, zaleca się stosowanie tabletek na gardło, aerozoli czy płukanek, których składniki aktywne mogą zadziałać bezpośrednio na stan zapalny. Częstym zaleceniem jest ponadto dodatkowa suplementacja witaminy C i rutyny, mająca wspomóc osłabiony układ immunologiczny.

Anginy paciorkowcowej nie należy zwalczać szybko. Wiadomo, że choroba to duże ograniczenie, jednak pośpiech to najgorszy doradca. Aby skutecznie pozbyć się zakażenia, trzeba przede wszystkim trafnie je rozpoznać, a następnie stosować się ściśle do zaleceń lekarza. I nawet jeśli stan zdrowia korzystnie się poprawi, a objawy anginy ustąpią, nie warto przerywać terapii i zbyt wcześnie wracać do codziennych obowiązków. Infekcje bakteryjne, zwłaszcza u dzieci, lubią wracać pod tą samą lub inną postacią (np. zapalenia ucha), a tego lepiej sobie i najmłodszym zaoszczędzić.