O szkole pisała na swoich łamach "Encyklopedya rolnictwa i wiadomości związek z niem mających". Publikacja światło dzienne ujrzała w roku 1877. Została spisana pod redakcją J.T. Lubomirskiego, E. Stawiskiego, S. Przystańskiego, przy współudziale L. Krasińskiego, L. Kronenberga i J. Zamoyskiego. Wydawcą był Skład Główny w Księgarni Gebethnera i Wolffa w Warszawie, z drukarnią Józefa Bergera.
Fragment tomu 4 ze strony 554 traktującego liter od L do O (pisownia oryginalna): "Miło nam przytoczyć w tem miejscu pojedyncze zacne usiłowania napotkane w kraju naszym do podniesienia bytu służących wiejskich, bolejąc, że dla braku liczniejszych materyałów więcej faktów zamieścić tutaj nie możemy (...)".
Szkoła parobcza w Podzamczu powstała z myślą o polepszeniu sytuacji środowiska wiejskiego w regionie Powiśla Maciejowickiego. W punkcie F czytamy: "W liczbie usiłowań dążących do podniesienia oświaty między ludnością roboczą wiejską, zamilczeć nie można o szkole parobczej w folwarku Podzamcze, w dobrach Maciejowickich, okręgu Żelechowskim, w powiecie Garwolińskim istniejącej, a założonej około r. 1815 przez ś.p. hrabiego Ordynata Stanisława Zamoyskiego, z etatem na 24-ch uczniów".
Mogli nabyć dokładnego pojęcia o obowiązkach religijnych i moralnych człowieka
Hrabia ordynat Stanisław Zamoyski był dobrodziejem Powiśla Maciejowickiego. W swoich posiadłościach wystawił szpital, a także odbudował strawioną przez ogień w 1819 roku miejscową świątynię parafialną. Własnym sumptem powołał do życia szkołę leśną, w której zatrudnienie znaleźli nauczyciele z zagranicy. W roku 1818, zapatrzony w słynną w owym czasie szkołę Vehrle`go w szwajcarskim Hofwyl, założył w Maciejowicach szkołę rzemieślniczą i parobków.
Fragment tekstu: "Celem założenia tej szkoły było przyjście w pomoc ludziom niezamożnym stanu włościańskiego w wychowaniu dzieci, tak aby mogli nabyć w tej szkole dokładnego pojęcia o obowiązkach religijnych i moralnych człowieka, oraz wiadomości elementarnych z rolnictwem związek mających; nadto wykształcić się we wszystkich robotach z rolnictwem związek mających, jakoto: ciesiółce, szczepieniu drzew owocowych i t. d. Cel tej szkoły pierwotny odpowiadał ówczesnemu stanowi rzeczy; zamiarem bowiem było głównym osiedlanie wychowańców na gospodarstwie".
Uczeń otrzymywał bezpłatnie stół i odzienie etatem oznaczone
Hrabia Stanisław Zamoyski sprawował obowiązki prezesa Rządu Centralnego Wojskowego Tymczasowego Obojga Galicji. Pełnił funkcję senatora-wojewody Księstwa Warszawskiego, prezesa Senatu Królestwa Polskiego, członka Rady Ogólnej Komisji Rządowej Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego. Był XII ordynatem na Zamościu, członkiem Rady Państwa Imperium Rosyjskiego. Kawaler maltański, członek honorowy Towarzystwa Warszawskiego Przyjaciół Nauk, wiceprezes Towarzystwa Królewskiego Gospodarczo-Rolniczego. Wstąpił w szeregi Konfederacji Generalnej Królestwa Polskiego. Osiadł w Podzamczu Maciejowickim, będąc dysponentem dóbr Maciejowickich i Magnuszewskich.
"Encyklopedya rolnicza": "Czas nauki wynosił od 6-iu do 10-iu lat, podczas których uczeń otrzymywał bezpłatnie stół i odzienie etatem oznaczone; wrazie zaś oszczędzenia odzienia, fundusz z tej oszczędności otrzymywany zapisywany był na dobro ucznia i wypłacany mu po wyjściu. Opuszczając szkołę uczeń otrzymywał 200 złp. i osadzanym był na gospodarstwie mającem około 5 morgów gruntu i łąki, z chałupą, z którego opłacał czynsz bardzo umiarkowany. W latach następnych (1827) szkoła rozwinęła się pomyślnie. Oprócz nauk wyżej wymienionych z rolnictwem związek mających, udzielano w niej religii i moralności, czytania, rachunków, to jest 4-ch działań prostych, pisania, rysunków i śpiewów. Nauka odbywała się od 1go października do 1go kwietnia, codziennie dwie godziny po południu a jednę wieczorem, a od 1go kwietnia do 1go października trzy dni w tygodniu, resztę czasu poświęcano zajęciom rolnym i innym".
Liczba uczniów utrzymywaną była nieustannie pomimo wypadków 1863 roku
Hrabia Stanisław ordynat Zamoyski jesień życia złączył z Wiedniem. Jego ciało spoczęło w Zamościu. Podniosłe uroczystości żałobne prowadzono także w dobrach dziedzicznych hrabiego - w świątyni maciejowickiej, a także w Samogoszczy i Magnuszewie. Z ostatnią posługą wyszli ku niemu dzierżawcy, oficjaliści oraz włościanie obszernych posiadłości Maciejowickich i Magnuszewskich, a także tych z całej okolicy.
Na stronie 557 czytamy: "W r. 1849 liczba uczniów szkoły parobczej wynosiła tylko 13, lecz później znowu zwiększoną została i utrzymywaną była nieustannie pomimo wypadków 1863 r. Po tym czasie ze zmianą okoliczności i obowiązujących przepisów, nastąpić musiały w szkole parobczej zmiany; miejsce nauczyciela zastąpił kierujący szkołą majster. Po r. 1872 liczba uczniów szkoły doprowadzoną została do 20 i dziś w tej liczbie utrzymuje się. Oprócz powyższej, założoną była w roku 1826 w Podzamczu szkoła rolnicza parobków żydowskich, która istniała lat kilka".
Szkoła parobcza w Podzamczu spłonęła w czasie I Wojny Światowej.
Komentarze (0)
Wysyłając komentarz akceptujesz regulamin serwisu. Zgodnie z art. 24 ust. 1 pkt 3 i 4 ustawy o ochronie danych osobowych, podanie danych jest dobrowolne, Użytkownikowi przysługuje prawo dostępu do treści swoich danych i ich poprawiania. Jak to zrobić dowiesz się w zakładce polityka prywatności.