Droga betonowa o długości 4,3 km przebiegająca przez miejscowość gminną Wilga w powiecie garwolińskim na Mazowszu w tym roku obchodzi okrągłe 60 urodziny.
To prawdopodobnie najstarsza funkcjonująca droga betonowa w Polsce zbudowana po 1945 roku.

PONAD 130 LAT HISTORII NAWIERZCHNI BETONOWYCH NA ZIEMIACH POLSKICH
Historia nawierzchni betonowych na ziemiach polskich sięga końca XIX wieku. Pierwsza europejska nawierzchnia betonowa powstała w 1888 r., we Wrocławiu na Placu Blȕchera (obecnie Plac Solny).
W drugiej dekadzie XX w. drogi betonowe zaczęto budować m.in. w Krakowie.

Polska administracja po odzyskaniu niepodległości również sięgnęła po tę metodę. W okresie międzywojennym wybudowano blisko 200 km dróg betonowych.
Na jednym z przedwojennych budów rozpoczęła się przygoda z nawierzchniami betonowymi inż. Stefana Rolli, nestora polskiego drogownictwa, który zmarł w 2009 r.: „Moja fascynacja nawierzchniami betonowymi rozpoczęła się w 1937 r., kiedy jako student Politechniki Warszawskiej odbywałem praktykę na budowie nawierzchni betonowej Warszawa-Modlin. Po raz pierwszy zobaczyłem jak „finiszer” (układarka niemiecka Dingler – przyp. red.) ubijała mieszankę zostawiając za sobą dziennie ok. 100 m nawierzchni szerokości 6 m – mówił inż. Stefan Rolla w jednym z wywiadów. Warto przy okazji nadmienić, że dziś nawierzchnie betonowe, nawet na drogach szybkiego ruchu buduje się 10 razy szybciej osiągając wyniki ok. 1000 m dziennie.

W swojej publikacji „Nowoczesne nawierzchnie betonowe” z 1983 r. inż. Stefan Rolla wskazywał na funkcjonując przedwojenne drogi betonowe, które po przeszło 40 latach użytkowania nie wymagały większych nakładów utrzymaniowych, jak np. droga betonowa na odcinku Radzymin-Wyszków.

Okres od 1950 do 1960 r. był bodajże najbardziej płodnym, jeśli chodzi o budowę dróg betonowych w Polsce. W latach 1951-1953 powstawało ich nawet 200 km rocznie. Na budowanych ówcześnie drogach strategicznych, o znaczeniu militarnym, wykorzystywano wyłącznie nawierzchnie betonowe. Do ich wykonania używano betoniarek samojezdnych na gąsienicach firmy Ransome oraz układarek wibracyjnych Blaw Knox. Maszyny te Polska otrzymała po II wojnie światowej w ramach pomocy UNRRA.

BETONÓWKA W CENTRUM GMINY
To właśnie na początku lat 60. powstała nawierzchnia betonowa w Wildze. Droga przebiega przez ścisłe centrum gminy. Wzdłuż drogi zlokalizowane są m.in. urząd gminy, remiza strażacka czy kościół.

W Powiatowym Zarządzie Dróg w Garwolinie, któremu droga podlega, pracują osoby, które w pamięci mają czas budowy drogi w Wildze.

Jak wskazał dyrektor PZD Marek Jonczak, nawierzchnia betonowa o długości ok. 4,3 km jest fragmentem drogi powiatowej Nr 1305W. Jego zdaniem nawierzchnia nie różni się zasadniczo w zakresie zimowego utrzymania od podlegających jednostce dróg asfaltowych.
Ostatnie większe prace remontowe przeprowadzono na drodze 19 lat temu, kiedy to zrealizowano podwójne powierzchniowe utrwalenie nawierzchni obejmujące część odcinka betonowego.

Nawierzchnia betonowa w Wildze była układana z mieszanki betonowej, z wykorzystaniem kruszywa bazaltowego. Płyty betonowe mają 6 m długości i 2,5 m szerokości. Nawierzchnia betonowa, jak na swój wiek, jest w dobrym stanie, choć po takim czasie nie da się uniknąć już pewnych oznak zużycia. Widoczne są wypełnienia masą bitumiczną, które realizowane były na bieżąco. Na niektórych szczelinach widoczne są wykruszenia. Pęknięcia poprzeczne znajdujące się na niektórych płytach nie mają wpływu właściwości jezdne drogi.
Droga w Wildze, zgodnie z wykonanym przez Stowarzyszenie Producentów Cementu przeglądem, jest obecnie najstarszą nawierzchnią betonową zrealizowaną przez polskie drogownictwo, która w dalszym ciągu pozostaje w użytku. 60 lat trwałości to jeszcze nie koniec historii nawierzchni i doskonała ilustracja stwierdzenia, że beton w zakresie nawierzchni drogowych nie deklaruje jedynie trwałości na poziomie 50 lat, a zwyczajnie daje dowody z praktyki.

Co ciekawe w aktualnych granicach mamy na terenie Polski jeszcze starsze drogi budowane przez administracje niemiecką, jak droga z Brożca (woj. opolskie), która liczy sobie już 81 lat.
Rosnąca obecność betonu na drogach krajowych i samorządowych daje szansę, że w przyszłości będziemy mogli opisać równie spektakularne rocznice kolejnych odcinków drogowych.

Stowarzyszenie Producentów Cementu (www.polskicement.pl) od 25 lat zajmuje się popularyzacją technologii betonowej na drogach.

Autor: mat. pras.