Jak co roku, 8 lipca, przy pomniku przy moście w Garwolinie przedstawiciele władz samorządowych i Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej złożyli kwiaty i zapalili znicze w rocznicę zamordowania w tym miejscu w 1944 roku 30 niewinnych Polaków.

Zamordowanie Polaków było odwetem Niemców za zabicie kata powiatu garwolińskiego – starosty Karla Freudenthala. Egzekucję na Freudenthalu na szosie lubelskiej (lwowskiej) w okolicy Kołbieli wykonał oddział Kedywu, Obwodu AK „Gołąb” Garwolin, pod dowództwem ppor. Wacława Matysiaka w dniu 5 lipca 1944 r. W akcji brali udział: ppor. “Ziuk” (Wacław Matysiak) – dowódca akcji, st. sierż. “Czarny” (Jan Piesiewicz) i st. wachm. “Sęk” (Stanisław Jaworski) – zastępca dowódcy oraz wachm. “Grześ” (Franciszek Lussa), plut. “Kruczek” (Stefan Zysk), st. strz. “Grab” (Stanisław Tobiasz), st. strz. “Brodacz” (Henryk Winek) i st. strz. “Szczupak” (Kazimierz Wielgosz) – członkowie grupy dywersyjnej AK z Garwolina (KEDYW).

Doktor prawa Karl Ludwig Freudenthal, pełniący funkcję Kreishauptmanna, tj. starosty, w powiecie garwolińskim, był bezwzględnym egzekutorem nazistowskiej polityki niemieckiej. Tylko do 1942 r., za jego zgodą, na terenie powiatu, wymordowano ponad 890 osób. Do obozów koncentracyjnych lub pracy przymusowej wywieziono 2100 osób. Zbrodniarz, wyrokiem Sądu Delegatury Rządu na Kraj z przełomu 1942-43 r., został skazany na śmierć.
Dnia 28 lutego 1944 osobiście dowodził on siłami pacyfikacyjnymi żandarmerii niemieckiej, niemieckiej policji kryminalnej, podczas pacyfikacji wsi Wanaty, podczas której zamordowano w bestialski sposób 108 mieszkańców.

Autor: garwolin.pl, opr. AS