Co podchodzi pod groźby karalne?
Zgodnie z artykułem 190 kodeksu karnego karze podlega ten, kto grozi innej osobie popełnieniem przestępstwa na jej szkodę lub szkodę osoby najbliższej. Oznacza to, że adresat groźby może być pokrzywdzonym także wtedy, gdy groźba nie dotyczy go bezpośrednio, ale osoby mu najbliższej. Osobą najbliższą w rozumieniu kodeksu karnego jest małżonek, wstępny, zstępny, rodzeństwo, powinowaty w tej samej linii lub stopniu, osoba pozostająca w stosunku przysposobienia oraz jej małżonek, a także osoba pozostająca we wspólnym pożyciu.Co istotne, przepis penalizujący groźby nie określa formy w jakiej groźba ma być sformułowana. Dlatego też przyjmuje się, że groźba nie musi być wyrażona wprost i wyraźnie – może być bowiem dorozumiana, czyli przekazana w formie gestu lub zachowania. Takim gestem może być na przykład gest podcinania gardła, lub wymachiwanie bronią.
Praktyka pokazuje, że w życiu codziennym pojęcie gróźb karalnych bywa zbyt szeroko interpretowane. Dlatego też podkreślić należy, że groźba musi dotyczyć popełnienia przestępstwa na szkodę adresata lub osoby jej bliskiej. Mowa tu o jakimkolwiek przestępstwie o którym mowa w kodeksie karnym. W praktyce groźby najczęściej dotyczą naruszenia czynności narządu ciała, kradzieży lub zabójstwa. Fakt, że groźba musi nawiązywać do popełnienia przestępstwa oznacza równolegle, że groźba popełnienia wykroczenia nie będzie groźbą karalną w rozumieniu artykułu 190 kodeksu karnego.
Co zaliczamy do gróźb karalnych?
Aby groźba karalna została uznana za przestępstwo, powinna ona wzbudzić u osoby zagrożonej uzasadnioną obawę jej spełnienia. Innymi słowy chodzi o to, aby ofiara gróźb traktowała taką groźbę poważnie i realnie obawiała się, że sprawca urzeczywistni swoje zapowiedzi. To czy taka obawa się pojawiła i miała charakter uzasadniony jest oceniane na podstawie elementów obiektywnych i subiektywnych.Z jednej strony należy wziąć pod uwagę okoliczności – tzn. realia w jakich doszło do sformułowania groźby (może być bowiem tak, że groźba powstała w błahej sprawie i była formułowana w formie żartu), a także charakterystykę sprawcy (który może mieć na przykład skłonność do przemocy, przez co ryzyko spełnienia przez niego gróźb staje się dużo większe). Przy ocenie czy obawa spełnienia groźby miała charakter uzasadniony należy jednak brać pod uwagę tylko te okoliczności, które wiadome były jej adresatowi.
Warto wspomnieć, że niebezpieczeństwo realizacji groźby nie musi obiektywnie istnieć, co oznacza, że sprawca może nawet nie chcieć spełnić swojej groźby. Przy ocenie znamion przestępstwa istotne jest to, czy każdy przeciętny, rozsądny człowiek słysząc daną groźbę w konkretnych okolicznościach sprawy obawiałby się jej spełnienia.
Jednocześnie przy ocenie uzasadnionej obawy spełnienia groźby nie można abstrahować od subiektywnych odczuć pokrzywdzonego – i w tym kontekście należy wziąć pod uwagę jego osobowość, stan psychiki i intelektu.
Jak założyć sprawę o groźby karalne?
Aby sprawca poniósł odpowiedzialność za swój czyn, należy udać się do organów ścigania – tj. na policję lub do prokuratury - i złożyć zawiadomienie o możliwości popełnienia przestępstwa. Zawiadomienie może być sporządzone również w formie pisemnej. Każdorazowo trzeba przy tym pamiętać aby zgłaszając możliwość popełnienia przestępstwa w postaci kierowania gróźb karalnych, równolegle zgłosić wniosek o ściganie sprawcy. Przepisy kodeksu karnego mówią bowiem wprost, że przestępstwo gróźb karalnych jest ścigane na wniosek pokrzywdzonego. Co ważne, wniosku o ściganie nie należy utożsamiać z zawiadomieniem o możliwości popełnienia przestępstwa. Zawiadomienie sygnalizuje sam fakt popełnienia przestępstwa, tymczasem wniosek o ściganie pozwala organom na podjęcie czynności w sprawie.
Ile czasu na zgłoszenie groźby?
Przestępstwo kierowania gróźb karalnych jest zagrożone karą do trzech lat pozbawienia wolności. Z kolei karalność czynu przedawnia się po pięciu latach od dnia popełnienia tego czynu zabronionego. Oznacza to, że na zgłoszenie gróźb karalnych pokrzywdzony ma pięć lat. Warto także dodać, że jeśli w okresie wspomnianych wyżej pięciu lat dojdzie do wszczęcia postępowania karnego, to karalność gróźb karalnych ustaje z upływem dziesięciu lat.Jeśli jednak jesteśmy ofiarą gróźb, nie warto zwlekać ze zgłoszeniem do odpowiednich służb. Otrzymując groźbę karalną należy jak najszybciej zgłosić się do organów ścigania. W przypadku, gdy przedmiotem postępowania karnego są groźby karalne to wobec podejrzanych w ramach środków zapobiegawczych bardzo często orzekany jest zakaz zbliżania się i kontaktowania się z pokrzywdzonym. Takie rozwiązanie pozwala bowiem ofierze zapewnić poczucie bezpieczeństwa bez obaw o to, że sprawca będzie próbował zrealizować swoje groźby – doradza adwokat Agata Koschel-Sturzbecher.
Jak udowodnić komuś groźbę karalną?
Aby postępowanie o groźbę karalną nie zostało umorzone z uwagi na brak danych dostarczenie uzasadniających podejrzenie popełnienia przestępstwa, warto przedstawić organom ścigania dodatkowe dowody. Takim dowodem może być relacja świadków, nagranie, lub wydruk korespondencji jeśli groźba była wyrażona w wiadomości pisemnej.
Groźby karalne – wymiar kary
Przestępstwo kierowania gróźb karalnych jest zagrożone karą pozbawienia wolności do lat trzech. Warto wspomnieć, że jeszcze do niedawna przepisy kodeksu karnego nieco lżej traktowały wspomniane wyżej przestępstwo, bowiem do 4 stycznia 2024 r. przewidywano karę grzywny, ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat dwóch.
Groźba karalna, a groźba bezprawna
Na koniec warto dodać, że kodeks karny oprócz gróźb karalnych wyróżnia także groźby bezprawne. Jaka jest między nimi różnica? Otóż groźby bezprawne obejmują swoim zakresem groźby karalne. Jednak poza tym, groźbą bezprawną będzie także groźba spowodowania postępowania karnego lub innego postępowania, w którym może zostać nałożona administracyjna kara pieniężna, jak również rozgłoszenia wiadomości uwłaczającej czci zagrożonego lub jego osoby najbliższej.Źródło informacji: https://adwokaci-ks.pl/prawo-karne/grozby-karalne/
Komentarze (0)