Andrzej Szenajch (znany także jako Andrzej Schoeneich) przyszedł na świat 14 lipca 1930 r. w Warszawie. Jest synem oficera Wojska Polskiego II Rzeczpospolitej, porucznika (majora) kawalerii Edwarda Szenajcha. W okresie międzywojnia jego ojciec dowodził 3. szwadronem stacjonującego w Garwolinie 1. Pułku Strzelców Konnych.
Najmłodsze lata życia artysta spędził w pułku kawalerii na terenie naszego powiatowego miasta. Od dzieciństwa miał styczność z końmi, dzięki czemu w wieku kilku lat posiadł umiejętność jazdy wierzchem. Do jego największych zainteresowań już wtedy należały konie, a także historia, wojsko i dzieje oręża.
Po roku 1945 podjął studia na Wydziale Aktorskim w Akademii Teatralnej im. Aleksandra Zelwerowicza w Warszawie. W okresie od 1952 do 1958 r. pracował w charakterze aktora i inspicjenta w Teatrze Ziemi Opolskiej w Opolu. Jego debiut teatralny miał miejsce 22 lipca 1952 r.
Był zatrudniony przy wielu produkcjach i koprodukcjach polskich i zagranicznych
W 1958 r. zdał egzamin eksternistyczny. Rok później powrócił do stolicy. Do 1961 r. występował w stołecznym Teatrze Objazdowym. Przez niemal 35 lat, do 1995 r., a więc do chwili przejścia na emeryturę, był aktorem i inspicjentem w Teatrze Współczesnym w Warszawie. Jego praca przypadła na okres dyrekcji Erwina Axera i Macieja Englerta. Przez wszystkie te lata występował jako aktor na scenie teatralnej.
Już od lat 70. pracował w polskim, jak również zagranicznym kinie, jako konsultant do spraw koni oraz pojazdów. W 1979 r. uzyskał od ówczesnego ministra kultury prawo do wykonywania zawodu kostiumografa. Wkrótce też podjął pracę jako kostiumograf do spraw mundurów i militariów. Jego specjalizacją stały się historyczne kostiumy wojskowe XIX i XX wieku. W przekroju całej kariery artystycznej dorobił się miana najwybitniejszego, obok Jana Rutkiewicza, militarysty polskiego filmu.
Andrzej Szenajch zyskał uznanie jako kostiumograf do spraw mundurów i militariów. Przez kilkanaście lat współpracował z takimi reżyserami jak: Andrzej Wajda (17 wspólnych filmów), Krzysztof Zanussi, Wojciech Jerzy Has, Kazimierz Kutz, Janusz Zaorski, Jan Jakub Kolski, Roman Polański, Tadeusz Kownicki czy Jerzy Antczak. Był zatrudniony przy wielu produkcjach i koprodukcjach międzynarodowych i zagranicznych, m.in. u Stevena Spielberga, Volkera Schloendorffa, Costy Gavrasa, Yvesa Angelo i Giacomo Battiato.
W charakterze kostiumografa pracował na planie wielu seriali oraz widowisk teatralnych. W tym miejscu można wymienić tytuły: "Europa za zamkniętymi drzwiami", "Somma", "Auschwitz", "Anna Karenina" (BBC), "Napoleon" (TV France) oraz "Wojna i pokój" (TV Italia).
W 1977 r. w uznaniu zasług artystycznych został odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasługi. Jest członkiem Polskiej Akademii Filmowej.
Uhonorowany Nagrodą Stowarzyszenia Filmowców Polskich "Za wybitne osiągnięcia artystyczne i wkład w rozwój polskiej kinematografii"
Andrzej Szenajch zagrał role w ponad 150 filmach i serialach. Wystąpił na planie takich produkcji jak: "Kolumbowie" (tajniak gestapo), "Daleko od szosy" (nauczyciel udzielający korepetycji Leszkowi), "07 zgłoś się" (różne role w odcinkach 1, 10, 16 i 21), "Panny z Wilka" (gość Joli z Warszawy), "Tulipan" (taksówkarz Henio), "Pogranicze w ogniu" (mastalerz), "Sztuka Kochania" (profesor Hochzeit). Zagrał w "Cwale" (rotmistrz), "Pułkowniku Kwiatkowskim" (administrator hotelu "Pod Orłem"), "Wiedźminie" (druid) i "Marszałku Piłsudskim" (wachmistrz, opiekun Kasztanki). W artystycznym dorobku ma role w filmach: "Chopin. Pragnienie miłości" (sędzia), "Karol. Człowiek, który został papieżem" (profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego) oraz "Katyń" (profesor UJ).
@@@
W 2016 r. artysta został laureatem plebiscytu "Orłów" w kategorii kostiumy. Nagroda ta, nazywana "Polskim Oscarem", uważana jest za jedną z najbardziej prestiżowych w rodzimym kinie. Statuetkę odebrał wspólnie z Dorotą Roqueplo za film "Hiszpanka".
W 2009 r. przyznano mu Nagrodę Ministra Obrony Narodowej - Nagrodę Honorową i Medal "Kustosz Tradycji, Chwały i Sławy Oręża Polskiego". W 2011 r. został odznaczony Nagrodą "Master of Cinemagic" na VI Międzynarodowym Festiwalu Filmowym Cinemagic.pl w Warszawie. W 2016 r. uhonorowany Nagrodą Stowarzyszenia Filmowców Polskich "Za wybitne osiągnięcia artystyczne i wkład w rozwój polskiej kinematografii".
Wśród nagród indywidualnych Andrzeja Szenajcha wyróżniamy: nagrodę za kostiumy na Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni w 2007 r. za film "Jutro idziemy do kina", nagrodę w kategorii najlepsze kostiumy za rok 2007 Polskich Nagród Filmowych "Orły" za film "Katyń", nagrodę za kostiumy na Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni w 2015 r. za film "Hiszpanka" oraz nagrodę w kategorii najlepsze kostiumy za rok 2016 Polskich Nagród Filmowych "Orły" za ww. "Hiszpankę".
Był jednym z gości honorowych święta 1. Pułku Strzelców Konnych, jakie obchodzono w Garwolinie
Jako kostiumograf, tudzież specjalista ds. militariów, Szenajch pracował na planach takich filmów jak: "Pierścionek z orłem w koronie" w reżyserii Andrzeja Wajdy, "Lista Schindlera" Stevena Spielberga, "Król olch" Volkera Schloendorffa, "Pan Tadeusz" Wajdy, "Marszałek Piłsudski" Andrzeja Trzos-Rastawieckiego, "Zemsta" Wajdy, "Pianista" Romana Polańskiego, "Katyń" Wajdy, "Generał Nil" Ryszarda Bugajskiego oraz "1920. Bitwa Warszawska" Jerzego Hoffmana.
Artysta użyczał swojego głosu w rolach dubbingowych. Do najważniejszych z nich należą role w "Zaklętych rewirach", "Gumisiach", "Pifie i Herkulesie", "Ostatnim rozdziale", a także w "Karolu. Człowieku, który został papieżem".
Andrzej Szenajch nie zapomniał o mieście swojej młodości.
W maju 2013 r. był jednym z gości honorowych święta 1. Pułku Strzelców Konnych, jakie obchodzono w Garwolinie. W czasie zjazdu w Zespole Szkół nr 2 opowiadał zebranym o swoim ojcu Edwardzie, dzieciństwie spędzonym w garwolińskich koszarach, młodzieńczych zabawach w wojsko i nauce jazdy konnej. Z nieukrywanym wzruszeniem wspominał międzywojenny Garwolin. Opowiadał młodzieży o autorytecie polskiego żołnierza II Rzeczpospolitej oraz o podtrzymywaniu tradycji i szacunku dla historii.
Także w 2019 r. Andrzej Szenajch był jednym z gości honorowych organizowanego w Garwolinie święta 1. Pułku Strzelców Konnych. Wówczas też miała miejsce uroczysta akademia w szkole podstawowej nr 2 im. 1. Pułku Strzelców Konnych. Delegacje złożyły kwiaty pod pomnikiem 1 PSK przy Sądzie Rejonowym, będącym dawnym budynkiem sztabu pułku oraz pod pomnikiem poświęconym chorążemu Narcyzowi Witczakowi-Witaczyńskiemu na ulicy Polnej.
reklama
Komentarze (0)