reklama

Pionier fotografii w Polsce urodził się w Żelechowie

Opublikowano:
Autor: | Zdjęcie: domena publiczna

Pionier fotografii w Polsce urodził się w Żelechowie - Zdjęcie główne

Michał Greim witający się z Fortunatem Kutyłowskim. Lata 70. XIX wieku. Jako nastolatek terminował w drukarni Adolfa Krethlowa. Tam podjął współpracę z właścicielem pierwszego zakładu fotograficznego na ziemiach polskich Karolem Beyerem (Cyfrowa Biblioteka Narodowa) | foto domena publiczna

reklama
Udostępnij na:
Facebook

Przeczytaj również:

Z powiatu garwolińskiegoMichał Greim (Grejm) należał do pionierów fotografii w Polsce. Był drukarzem, antykwariuszem i numizmatykiem. Amatorsko parał się archeologią. Zbierał książki, kolekcjonował starożytne artefakty. Należał do wielu towarzystw naukowych.
reklama

Michał Greim (Grejm) przyszedł na świat 15 września 1828 roku w Żelechowie. Przypuszczalnie pochodził z rodziny mieszczańskiej rodem z austriackiego Salzburga, która uległa polonizacji. Drukarstwo należało do tradycji rodzinnej Greimów – stryj Michała, J. Wagner, także był drukarzem.

Po odbyciu nauk w szkole powiatowej osiadł w Warszawie. Jako nastolatek terminował w drukarni Adolfa Krethlowa. Tam podjął współpracę z właścicielem pierwszego zakładu fotograficznego na ziemiach polskich, Karolem Beyerem. Do 24 roku życia był zecerem w lubelskiej drukarni pojezuickiej. W roku 1852 z nadania wicegubernatora podolskiego otrzymał nominację na funkcję starszego zecera w Drukarni Rządowej w Kamieńcu Podolskim na terenie dzisiejszej Ukrainy. Zarządzał ww. zakładem w latach 1856-1872. Dzięki jego staraniom, ukazały się ks. Makowieckiego "Modlitwy i pieśni do Pana Jezusa Miłosiernego, cudami w obrazie słynącego w kościele Tarnorudzkim" oraz M. Malinowskiego "Porządek majowego nabożeństwa w Kościele katedralnym Kamienieckim z przydatkiem pieśni żałobnych....".  

reklama

Dokumentował sceny rodzajowe, fotografował przedstawicieli różnych grup społecznych i narodowościowych

Michał Greim został usunięty ze stanowiska, czego powodem był wzrost prześladowań ludności polskiej na ziemiach, które dzisiaj nazywamy Kresami Wschodnimi (istnieje także wersja, ze odszedł na własne żądanie). W tym czasie dorabiał jako antykwariusz – nabył zakład fotograficzny oraz antykwariat.

Twórca zyskał sławę artystycznymi zdjęciami. Amatorsko parał się archeologią. Był człowiekiem renesansu. Zbierał książki - posiadał bogatą bibliotekę z cennymi starodrukami. Kolekcjonował artefakty starożytne i pamiątki potureckie, Był uznanym numizmatykiem.

Intensywnie studiował sztukę fotograficzną. Pod koniec 1871 roku został właścicielem zakładu fotograficznego w Kamieńcu Podolskim. Nabył go od Józefa Kordysza, polskiego fotografia działającego w Kamieniu Podolskim i Kijowie, który zyskał sławę jako "fotograf Uniwersytetu Świętego Włodzimierza".

reklama

Michał Greim fotografował Podole i Besarabię – uwieczniał dla potomności widoki Kamieńca Podolskiego, a także innych miast i wsi regionu. Dokumentował sceny rodzajowe, fotografował przedstawicieli różnych grup społecznych i narodowościowych - chłopów, żebraków, polską szlachtę, jak również wyznawców religii mojżeszowej. Jego prace poświęcone tematyce żydowskiej, należą do najczęściej reprodukowanych fotogramów z XIX wieku. Podejmował próby fotografii reporterskiej, będąc dokumentatorem pożaru w Kamieńcu. 

Do dnia dzisiejszego w Zbiorach Specjalnych Biblioteki Naukowej PAU i PAN można odnaleźć jego 80 fotografii

W swojej twórczości interesował go cały przekrój społeczeństwa – od żebraków i ludzi psychicznie chorych po inteligencję. Swoje przedstawienia podpisywał zazwyczaj krótko – czasami stosował opisy rozbudowane, co świadczy, że traktował obiekty w sposób badawczy, antropologiczny.

reklama

Około roku 1880 w następstwie kłopotów finansowych  wyprzedał swój księgozbiór - niewielka część ksiąg trafiła do Biblioteki Ordynacji Krasińskich w Warszawie. Resztki kolekcji sprzedano na licytacji po śmierci właściciela.

Michał Greim swoje prace przekazywał m.in. Elizie Orzeszkowej, w 1891 roku obchodzącej jubileusz literacki. Część dorobku przesłał także antropologowi i lekarzowi, Izydorowi Kopernickiemu. 163 fotografie żelechowskiego artysty trafiły do zbiorów Uniwersytetu Łódzkiego. Część prac przesłał Cesarskiemu Towarzystwu Etnograficznemu w Moskwie – w nagrodę objął funkcję członka korespondenta moskiewskiego Towarzystwa Etnograficznego.

W okresie od 1875 do 1902 roku Greim swoje prace przekazywał bezpłatnie Komisji Antropologicznej Polskiej Akademii Umiejętności – był członkiem korespondentem tej akademii. Do dnia dzisiejszego w Zbiorach Specjalnych Biblioteki Naukowej PAU i PAN w Krakowie można odnaleźć 80 fotografii artysty. Znajdują się wśród nich "białe kruki", ukazujące panoramy Kamieńca Podolskiego, zdjęcia wnętrz świątyń z tego miasta, a także widoki m.in. Husiatyna, Kuryłowiec, Paniowiec, Przewrocia i Zbrzyzia. Na ww. dar składają się także cenne reprodukcje portretów olejnych przedstawiających podolską magnaterię, w tym Chodkiewiczów, Kossakowskich, Potockich i Rzewuskich.

reklama

Teksty publikował na łamach m.in. "Zapisków Numizmatycznych" i "Wiadomości Numizmatyczno-Archeologicznych"

Fotografie Michała Greima znajdują się także w zbiorach m.in. Muzeum Henryka Sienkiewicza w Oblęgorku, Muzeum Narodowego w Krakowie, Biblioteki Jagiellońskiej, Biblioteki Zakładu im. Ossolińskich we Wrocławiu, Muzeum Narodowego w Warszawie i Biblioteki Narodowej. Artysta dokumentował obecność Turków na Podolu - po roku 1890 podarował fotografie sułtanowi Stambułu.  

Michał Greim był ojcem malarza Jana Greima i muzyka Józefa Greima. Fotografował obiekty w swoim rodzinnym mieście. W Internecie można odnaleźć zdjęcie jego autorstwa przedstawiające pałac Ordęgów w Żelechowie w pierwszych latach XX wieku.

W czasie wystawy warszawskiej w 1900 roku został uhonorowany za swoją twórczość srebrnym medalem za kolekcję 30 pocztówek przedstawiających wsie i typy ludowe Podola. Jego zbiory trafiały na wystawy w Paryżu.

Artysta trudnił się restaurowaniem obrazów. Zyskał uznanie jako numizmatyk. Swoje teksty publikował na łamach m.in. "Zapisków Numizmatycznych" i "Wiadomości Numizmatyczno-Archeologicznych".

Michał Greim zmarł 15 stycznia 1911 roku w Kamieńcu Podolskim. Jego ciało spoczęło tamże na cmentarzu katolickim w dzielnicy Polskie Folwarki.

reklama
reklama
Udostępnij na:
Facebook
wróć na stronę główną

ZALOGUJ SIĘ - Twoje komentarze będą wyróżnione oraz uzyskasz dostęp do materiałów PREMIUM.

e-mail
hasło

Nie masz konta? ZAREJESTRUJ SIĘ Zapomniałeś hasła? ODZYSKAJ JE

reklama
Komentarze (0)
Wczytywanie komentarzy
reklama